Cinsel yolla bulasan hastalklardan korunma Cinsel yolla bulasan hastalklar (CYBH), ozellikle nufusu kalabalk olan sehirlerde daha onemli bir sorun olarak karsmza ckmaktadr. Cok cesitli sehirlerden ve hatta ulkelerden, cesitli kulturlerden gelen insanlarn fazlaca yasadg yerlerde elbette kacnlmaz olarak bu tur hastalklar daha fazla gorulur. Korunma yollarna girmeden once bu hastalklarn cok ksa bir ozetini yapmakta fayda var: CYBH baslg altnda toplanan hastalklar hayat tehdit eden hastalklar olabilecegi gibi (AIDS ve Hepatit B gibi); hayati tehlikesi olmayan ancak kalc hasarlar brakabilen hastalklar (erkekte ve kadnda ksrlga neden olan enfeksiyonlar, ozellikle kadnda kalc agrlar ve diger jinekolojik belirtilere yol acan enfeksiyonlar) seklinde; ya da enfeksiyon suresince cok cesitli belirtilere yol acan, kisiyi rahatsz eden ve daha sonra giderek hafifleyen seyir izleyecek sekilde olabilir (kadnda vajinit ve baz sistit turleri gibi). CYBH'ler kadnn anatomik ozellikleri nedeniyle erkekten kadna daha kolay bulasrlar. Hayat tehdit eden enfeksiyonlar haric, digerleri genellikle kadnlarda daha kolay kalc hasar brakrlar ve daha siddetli belirtilere neden olurlar. CYBH'lerin onemli bir ksm kronik seyirlidir, yani bir kez bulastktan sonra hicbir belirti vermese de vucutta enfeksiyon etmeni yasamaya devam eder. CYBH'ler arasnda viruslere bagl olusanlar icin henuz kesin etkili bir tedavi sekli gelistirilememistir. Tum bu ozellikleri nedeniyle CYBH'ler onemli bir saglk sorunudur ve bu konuda bilgisi olmayanlar daha kolay "vurur". Korunma Cinsel yolla bulasan hastalklardan bireysel duzeyde korunmann en etkili yolu hastalk riski tasyan supheli kisilerle (hayat kadnlar, hayat kadnlaryla birlikte oldugu bilinen kisiler, cok sayda partneri olan ya da olmus kisiler) iliskiye girmekten kacnmaktr. Ancak unutulmamaldr ki bariz olarak supheli olmayan biriyle beraber olundugunda da hastalk bulasabilir. O yuzden ikinci basamak, hakknda bilgi sahibi olunmayan bir kisiyle, ne kadar "temiz" gorunurse gorunsun, iliskide prezervatif kullanmaktr. Prezervatifler arasnda lateks yapl olan ve spermisit icerenler tercih edilmelidir (spermisitlerin ayn zamanda mikroorganizmalar etkisiz hale getirebilme ozellikleri de bulunmaktadr). Prezervatif bir kez kullanlmal ve iliski sonras ckartldktan sonra posete koyularak atlmal ve eller sabunlu suyla ykanmaldr. Prezervatif kullanm yllar boyu erkeklerin tekelinde ve inisiyatifinde kalmstr. Son yllarda ise kadnlarn kullanmna uygun olarak gelistirilen prezervatifler Amerika'da ve baz Avrupa ulkelerinde kullanlmaya baslanmstr. Ulkemize de girmis olan bu urunlerin cok yaknda yaygn olarak kullanlacagn dusunuyorum. Ne kadar etkili korunma olursa olsun cinsel yolla bulasan hastalklar acsndan herkes risk altndadr. Bu hastalklarn cogunda erken tan ve tedavi hem kisinin saglgnn tekrar olusturulmas, hem de hastalgn daha cok bulasmasnn engellenmesi acsndan onemlidir. Her bireyin CYBH grubunda yer alan hastalklarn genel belirtilerini bilmesi cekinmeden doktora basvurmas onemlidir.